Jest to ważna tematyka, w kontekście naszego codziennego życia. Podpisujemy różne dokumenty, zaciągamy różnego rodzaju zobowiązania, dostajemy faktury, rachunki, paragony, czy chociażby potwierdzenia dokonania zapłaty. Otrzymujemy również pozwy o zapłatę kwot wynikających z umów, których nie podpisaliśmy, oraz ponosimy konsekwencje z umów, których przed podpisaniem nie przeczytaliśmy. Niekiedy nie zdając sobie sprawy ze znaczenia naszych działań.
Wszystkie te zdarzenia niewątpliwie posiadają istotną doniosłość prawną. Wpływają na nasze życie, najczęściej nie tak, jakbyśmy tego chcieli. W każdym takim przypadku musimy pamiętać, aby właściwie zabezpieczyć swoje interesy. Wczesne wykrycie nieprawidłowości w dokumentach uchroni przed naruszeniem naszych praw.
Dlatego w tym artykule kilka słów o przestępstwie przeciwko wiarygodności dokumentów.
Zgodnie z kodeksem karnym – art. 115 § 14 „dokumentem jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne”. Przestępstwo fałszerstwa może dotyczyć różnego rodzaju dokumentów: umów, dokumentów tożsamości, gwarancji bankowych, potwierdzeń przelewów, faktur (papierowych lub elektronicznych), sprawozdań finansowych, karty ewidencji czasu pracy, list obecności, stron internetowych, itp. Dokumentem jest tu nie tylko oryginał, ale także kopia, faks, czy wydruk komputerowy. Co istotne, sfałszowany dokument nie jest dokumentem odzwierciedlającym rzeczywistość.
Dokumenty mogą być fałszowane na dwa sposoby:
1) podrobienie, polegające na wytworzeniu dokumentu od nowa w taki sposób, aby stwarzał pozory oryginalnego, lub
2) przerobienie, polegające na dokonaniu w autentycznym dokumencie zmian zawartych w nim danych.
Przestępstwo fałszerstwa polega na wprowadzeniu zmian do dokumentu, które mają charakter:
- materialny: fizyczne przerobieniu lub podrobieniu dokumentu w celu użycia go dla osiągnięcia korzyści lub wprowadzenia w błąd, np. poprzez stworzenie umowy z dwóch oddzielnych umów, przyjmując części tych umów za jedną umowę; podpisanie jednej ze stron umowy za osobę trzecią lub za nią parafowanie takiej strony; itp.
- intelektualny: treść dokumentu nie odpowiada rzeczywistości, np. fałszywa treść umowy; wystawienie opinii niezgodnej z prawdą; itp.
Do tego rodzaju przestępczej działalności odnosi się Kodeks karny. W przepisie art. 270 wskazuje:
„§ 1. Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto wypełnia blankiet, opatrzony cudzym podpisem, niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę albo takiego dokumentu używa.
§ 2a. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 3. Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w § 1, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.
Z uwagi na to, że jest to przestępstwo wymierzone w wiarygodność dokumentów, fałszowanie dokumentów jest ścigane z urzędu. Jak widać z powyższego, sprawy z zakresu fałszowania dokumentów mogą mieć różny charakter, w zależności od konkretnych okoliczności. Warto zatem przed podjęciem decyzji tego rodzaju sprawę skonsultować ze specjalistą. Często taka sprawa może mieć wpływ na zwiększenie naszych zobowiązań.
W kancelarii ProPrawni kompleksowo analizujemy podejrzane dokumenty oraz podejmujemy zdecydowane kroki w celu doprowadzenia do odpowiedzialności karnej osób za to odpowiedzialnych.
